اجتماع‌گرایی اخلاق عرفانی

در این مقاله با نگاهی به ادبیات و آموزه‌‌های عرفانی عارفان مسلمان در سده‌های پیشین، با اشارۀ اجمالی به دغدغه‌‌های اجتماعی عارفان، این مسئله مورد بررسی قرار گرفته است که آیا اخلاق عرفانی صرفاً یک اخلاق فردی فارغ و بی‌اعتنا به زندگی اجتماعی است، یا اینکه به زندگی اجتماعی و نهادهای اجتماعی توجه و اعتنا دارد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم اخلاق اجتماعی و برشمردن معانی آن، به عوامل و آموزه‌های تحذیردهنده نسبت به ورود در شبکه‌های اجتماعی در ادبیات عرفانی اشاره شده و در ادامه پس از برشمردن و تبیین عوامل ترغیب‌کننده به ورود در شبکه‌های اجتماعی، به نقش اجتماعی عارفان مسلمان اشاره شده است. در پایان، ضمن تحلیل آموزه‌های عرفانی و صوفیانه، جمع‌بند‌ی‌ و نتیجه‌گیری‌ای در باب نسبت اخلاق عرفانی و دغدغه‌مندی نسبت به اجتماع و اجتماع‌گرایی عارفان، ارائه شده است.